خداوند در قرآن کریم در حق زبان می فرماید: «الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ خلق الانسان عَلَّمَهُ الْبَیانَ»( الرحمن/ 4-1)
زبان عمده ترین وسیله ای است که مردم به کمک آن با یکدیگر ارتباط فکری برقرار می کنند و ایجاد تفاهم و انتقال مفاهیم از طریق زبان صورت می گیرد. در یک جمله زبان ملاک ارزش و معرف شخصیت انسان و ترازوی عقل اوست.
حضرت علی ـ علیه السلام ـ می فرماید:
«المرءُ مخبوء تحت لسانه »؛( مستدرک الوسائل،ج9،ص 22)
شخصیت هر کس در پی زبان اوست .
۱ – با زبان خدا را عبادت می کنیم .
۲ – با زبان کتاب خدا را تلاوت می کنیم .
۳ – با زبان امر به معروف و نهی از منکر می کنیم .
۴ – با زبان از دین و ناموس و وطن خود دفاع می کنیم .
۵ – با زبان بر سر ظالم فریاد می زنیم و از مظلوم حمایت می کنیم .
۶ – با زبان بین دل ها پیوند می زنیم ، صفا و صمیمیت را بر قرار می کنیم .
۷ – با زبان مردم را هدایت و راهنمایی می کنیم .
۸ – با زبان اذات می گوییم ، شعار می دهیم و از دین خدا حفاظت می کنیم .
۹ – با زبان دلی را به دست می آوریم و خاطری را شاد می کنیم .
۱۰ - و ….الی ماشاء الله در این قسمت می توانید اضافه کنید .
زبان با تمام فوائدی که برایش ذکر می شود مفاسد و آفاتی نیز دارد که باید آنها را شناخت تا با کنترل زبان، باید از ابتلاء به آن آفات پیشگیری و اجتناب شود .
بنا به گزارش منابع اسلامی بیشترین افرادی که عاقبت بخیر نمی شوند به خاطر زبانشان است. هفتاد گناه پای زبان نوشته اندکه بدین شرح می باشد :
۱ - غیبت. ۲٫ نمیمه. ۳ - دروغ. ۴ - دو زبانی. ۵ - بهتان و افتراء. ۶ – قذف. ۷ – افشاء اسرار مؤمن. ۸ - دشنام ۹ - لعن و نفرین. ۱۰ - طعن و شماتت.
۱۱ - سُخریه و استهزاء. ۱۲ - مدح. ۱۳ - اظهار غضب. ۱۴ - غنا. ۱۵ - کثرت مزاح و خنده. ۱۶ - مراء و جدال. ۱۷ - خصومت.۱۸ - سؤال عوام از امور مشکله. ۱۹ - تکلم بدون علم. ۲۰ - تکلم بی فایده.
۲۱ - منکر خدا شدن. ۲۲ – غیر خدا را پرستش کردن. ۲۳ - دروغ بستن به خدا. ۲۴ - تکذیب آیات خدا. ۲۵ - کفران نعمت. ۲۶ - از خدا شکوه کردن. ۲۷ - اظهار ناامیدی کردن از خداوند. ۲۸ - به خداوند دشنام دادن. ۲۹ - نسبت فرزند به خدا دادن. ۳۰ - نسبت بی عدالتی به خدا.
۳۱ - ادعای خدائی کردن. ۳۲ - از خدا درخواست بیجا کردن. ۳۳ - دعای خیر برای ستمگران. ۳۴ - نفرین کردن. ۳۵ - چون و چرا کردن در کار خدا. ۳۶ - خدا را متهم کردن که به قتل امام حسین راضی بوده. ۳۷ - با دشمنان خدا اظهار دوستی کردن. ۳۸ - منکر رسالت پیامبر شدن. ۳۹ – پیامبر را مجنون خواندن. ۴۰ - اسرار امامان معصوم را فاش کردن.
۴۱ – از سخن امام عیب گرفتن. ۴۲ - برای ظهور امام زمان وقت تعیین کردن. ۴۳ - ادعای امامت کردن. ۴۴ - حلال خدا را حرام و حرام خدا را حلال دانستن. ۴۵ – احکام را با قیاس سنجیدن. ۴۶ - به ناحق شهادت دادن. ۴۷ - تفسیر به رأی کردن قرآن. ۴۸ – مؤمن را خوار کردن. ۴۹ – فاسق را عزیز شمردن. ۵۰ - مؤمن را ترساندن.
۵۱ – اظهار فقر و تنگدستی کردن. ۵۲ - راز خود را به دیگران گفتن. ۵۳ - به پدر و مادر اُف گفتن. ۵۴ - عیبجوئی کردن. ۵۵ - نسبت زنا به کسی دادن. ۵ – خلافکار را تشویق کردن. ۵۷ - مؤمنان را با القاب زشت خواندن. ۵۹ - به مال و منال دیگران غبطه خوردن. ۶۰ - وعدة دروغ دادن.
۶۱ - صفات نیک زنان را به نامحرمان گفتن. ۶۲ - با زن نامحرم شوخی کردن. ۶۳ - فال بد زدن. ۶۴ – عذرتراشی برای ظلم ظالمان. ۶۵ – سخن برادر مسلمان خود را قطع کردن. ۶۶ - پیشگویی و کهانت. ۶۷ - منّت کشیدن. ۶۸ – با خواندن قرآن کسب روزی کردن. ۶۹ - امر سلاطین را امر خدا دانستن. ۷۰ - در کیفیت خدا سخن گفتن.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
۱ - معراج السعاده، احمد نراقی
۲ - گناهان زبان، محمدعلی صفری
یا حسین
