1– آسیب های والدین
*** درخانواده های تک فرزند،والدین وفرزند هر دو احساس میکنند نیازهای شدیدی به یکدیگر دارندوپدر و مادر همواره در اضطراب به سرمی برندکه مبادا تنها فرزندشان را از دست بدهند؛حال آنکه درخانواده های پرجمعیت،توجه والدین به ویژه مادرمعطوف به کودکان است و بیشتر وقت وی صرف تربیت آنان میشود.ازاین روفرصتی برای افکارمنفی یا رفتار بیهوده باقی نمی ماند.
*** پدر و مادردرتلاش مستمر برای رسیدگی به فرزندان اززندگی پویا و پرتحرک لذت می برند وهنگام فعالیت خویش همزمان آثار و برکات تلاش خود رادرشور و نشاط حاصل ازرشد و بالندگی فرزندان خود مشاهده می کنند.
*** علاوه بر آن در خانواده های تک فرزند ، مشکلات جزئی وی اشتغال ذهنی زیادی برای پدر و مادر ایجاد می کند . بعنوان مثال ، مادر با مشاهده کوچک ترین احتمال آسیب یا بیماری فرزندش سرآسیمه و آشفته می شود یا هر رفتار ظاهرا غیر معمول و غیر عادی کودک را نشانه ای از بروز مشکل رفتاری یا اخلاقی او می داند .
2 – آسیب فرزند
*** در این گونه خانواده ها همه محبت ها و حمایت ها و سخت گیری ها و کنترل ها متوجه فقط یک فرزند می باشد که به سلامتی روانی فرزند آسیب می زند .
*** معمولا تک فرزندان در مواجهه با مشکلات دچار اضطراب و نگرانی می شوند ، در حالی که اگر چند فرزند باشند ، با تکیه بر یکدیگر و همدلی ، مشکلات خود را بهتر حل می کنند .
*** از دیگر مشکلات تک فرزندی این است او در خانواده موقعیت رقابت ندارد به همین دلیل کمتر با مشکلات مواجه می شوند و در معرض تجربه کردن شکست و ناکامی و ... قرار نمی گیرد .
*** یکی دیگر از عوارض آن این است که تک فرزندی منجر به فرزند سالاری می شود ، بنابراین مانع شکل گیری شخصیت فعال فرزند می شود .
*** اینگونه فرزند ها معمولا گرایش به انزوا ، افسردگی ، ضعف در برقراری ارتباط با همسالان و توجه بیش از حد به بازی های رایانه ای و انفرادی و ترس و یا تنفر از حضور در گروه های اجتماعی دارند .
*** از دیگر خصوصیات تک فرزندی چون : کم شدن ارتباطات کلامی ، سبب حاکمیت رسانه های تصویری می گردد ؛ در نتیجه کودک ساخته و پرداخته تلویزیون و جاذبه های گرافیکی و دنیای مجازی می شود .
*** در رویات معصومین ( ع ) توصیه شده است : همسران از تولد فرزندان متعدد استقبال کنند و از خداوند نسلی سالم و صالح تقاضا کنند .[1]
« پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند : « من به زیادی جمعیت شما مسلمانان بر امت های دیگر افتخار می کنم » . [2]
[1] - دانش خانواده و جمعیت ، جمعی از نویسنگان ، ص 191 – 193 . البته با کمی تصرف و تغییرات
[2] - وسائل الشیعه ، حر عاملی ، ج 20 ، ص 15 .